مجوز ترخیص کالا به مفهوم ارسال مدارک جهت ترخیص کالا از گمرک می باشد. بنابراین در صورت تحویل کالا به گمرک و ترخیص کار، کالای وارداتی یا صادراتی مجاز است. برای دریافت یا ارسال کالاهای وارداتی و صادراتی، فرد باید مجوزهای لازم را برای ترخیص کالا تهیه کرده باشد. برای ترخیص کالا به مدارک متعددی نیاز است که باید به صورت دستی یا الکترونیکی ارائه شود. مجوزهای لازم برای ترخیص کالا از سازمان های مختلفی اخذ می شود که هر کدام دارای معیارهای منحصر به فردی هستند. در مرحله بعد، ما هر یک از مجوزهای زیر را ارائه خواهیم داد:
- استاندارد اجباری
- وزارت راه یا مجوز حمل کالا
- قرنطینه
- بهداشت
- ارشاد
- کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- سازمان انرژی اتمی
- ارتباطات و مخابرات ایران
مجوز استاندارد
یکی از مهمترین و اساسی ترین مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص کالا داشتن مجوز استاندارد است و گمرک برای اینکه بتواند کالای شما را دریافت کند نیاز به مجوز استاندارد مورد تایید آزمایشگاه ها دارد تا اطلاعات بیشتری در مورد کالاهای وارداتی یا صادراتی به دست آورد. مکاتبات گمرک با سازمان استاندارد حاکی از آن است که کالای مورد نظر دارای استانداردهای لازم است. در صورتی که کالاهای وارداتی که فرد دریافت می کند کمتر از 5 عدد و ارزش مالی آنها کمتر از سه هزار دلار باشد، گمرک نیازی به این نوع مجوز برای شخص ندارد و نیازی به رعایت مراحل اخذ آن توسط فرد نیست.
البته لازم به ذکر است که اگر واردات کالاهای کمتر از 5 بارها تکرار شود، این تبصره شامل نمی شود (عدم نیاز به مجوز استاندارد) و مجوز استاندارد یکی از مجوزهای لازم برای ترخیص کالا می باشد. کالاها برخی از صادرکنندگان که جزو صادرکنندگان مطرح کشور هستند نیازی به اخذ مجوز استاندارد نخواهند داشت. همچنین برخی از کالاها هستند که به صورت موقت وارد کشور می شوند و همچنین نیازی به اخذ مجوز استاندارد ندارند. اگر فردی برای دریافت مجوز استاندارد وارد سامانه شود، سامانه فهرستی از مجوزهای لازم برای ترخیص کالا از گمرک و کالاهایی که نیاز به مجوز استاندارد دارند را ارائه می دهد.
مجوز وزارت راه
از جمله مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک می توان به مجوز وزارت راه اشاره کرد که فقط برای کالاهای حمل شده توسط شرکت های حمل و نقل غیرایرانی الزامی است. هنگام پرداخت هزینه حمل و نقل باید مبلغ کرایه که قیمت آن به دلار دولتی تعیین می شود را نیز درج کرد. نکته بسیار مهمی که باید به آن دقت کافی شود این است که در صورت نداشتن این مجوز در بین مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص، گمرک به فرد اجازه ترخیص کالا را نمی دهد و کالای مورد نظر در گمرک باقی می ماند. تا زمان اخذ مجوز لازم
در موارد نادری با وجود حمل کالا با کشتی های ایرانی، گمرک این نوع مجوز را از متقاضی اخذ می کند. دلیل این موضوع تغییر پرچم و مالکیت کشتی های ایرانی است که در دوران تحریم خود را با هویت غیر ایرانی معرفی می کردند. در بین تجار و بازرگانان این مجوز به عنوان حق انتقال ۱۰ درصد شناخته می شود. این مجوز به قدری مهم است که یکی از مدارک مورد نیاز بانک گشایش کننده اعتبار است. هزینه های حمل و نقل بر اساس نرخ متعارف حمل کالا توسط سازمان حمل و نقل تعیین شده و محاسبه آن بر اساس نرخ دلار دولتی می باشد. طبق قانون گمرک موظف است از ترخیص کالا بدون این مجوز جلوگیری کند.
مجوز قرنطینه
وقتی صحبت از قرنطینه می شود، باید دو مجموعه کالا را در نظر بگیرید. یکی از این دو مورد، کالاهای مربوط به قرنطینه حیوانات و دیگری قرنطینه گیاهان است. شرکت واردکننده قرنطینه دامی برای اخذ مجوز واردات از سازمان دامپزشکی کشور باید به صورت اینترنتی در سامانه ثبت واردکنندگان فرآورده های دامی ثبت نام کند. لازم به ذکر است که ثبت شرکت ممکن است چندین ماه طول بکشد و این بستگی به سازگاری سیستم های شرکت با فعالیت واردات محصولات دامی دارد یا خیر.
بنابراین یکی از مجوزهای لازم برای ترخیص کالاهایی مانند بذر کشاورزی یا بذر سبزی و غیره مجوز قرنطینه است. برخی از محصولات گیاهی که به ایران وارد می شوند کم خطر هستند به همین دلیل نیازی به اخذ مجوزهای مربوطه نخواهند داشت و تنها به گواهی سلامت ارسالی از مبدا همراه محصول نیاز است. در صورت مشاهده هر نوع آلودگی در کالا توسط بازرسان گمرک از ورود آن به کشور جلوگیری می شود و فرد باید اقدامات لازم را برای رفع آلودگی انجام دهد تا به طور کامل رفع شود.
مجوز وزارت بهداشت
از جمله مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص انواع کالا، مجوز وزارت بهداشت است. در واقع اکثر افراد متخصص در زمینه واردات لوازم آرایشی و بهداشتی باید از وزارت بهداشت مجوز بگیرند. برای دریافت این نوع مجوز باید مدارک و مدارک مربوط به کالاهای وارداتی ارائه شود تا از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل شود. در برخی موارد یک سازمان بهداشتی فرد را ملزم به آوردن و ارائه نمونه های این محصول می کند. سلامت، ایمنی و قابلیت استفاده محصول بسیار مهم است و فرد باید این مجوز را در گواهی خود داشته باشد تا محصول را ترخیص کند. ضروری است اطلاعاتی از جمله تاریخ تولید، تاریخ انقضا، موارد مصرف و مواد تشکیل دهنده به زبان فارسی بر روی محصول درج شود و محصول باید مطابق با استانداردهای ملی ایران باشد.
مجوز ارشاد
برخی تجار هستند که قصد واردات تجهیزات یا ماشین آلات چاپ به کشور را دارند و برای ترخیص کالا نیز باید مجوزهای لازم را داشته باشند که مهمترین آنها مجوز مسیریابی است. برخی از تجهیزات نو هستند و نیازی به بازرسی ندارند، اما برخی از کالاها مورد استفاده قرار می گیرند و باید برای آنها مجوز گرفته شود، ضمناً کالا توسط مامور گمرک به درستی بررسی می شود.
مجوز سازمان انرژی اتمی
محصولاتی مانند لیزر پزشکی، تلفن همراه، بی سیم و … حتما نیاز به مجوز خواهند داشت و یکی از مهمترین انواع مجوزها، مجوز سازمان انرژی اتمی است. برخی از کالاها هستند که اجازه ورود به کشور را ندارند و بازرگانان نمی توانند آنها را وارد کنند، بنابراین قبل از سفارش این کالاها باید لیست کالاهای مجاز به کشور را دریافت کرده و سپس کالای خود را سفارش دهید. در غیر این صورت در صورت سفارش کالا و عدم داشتن مجوز مناسب، واردکننده امکان دریافت مرسوله را نخواهد داشت و بدون شک این مشکل به عهده خود شخص خواهد بود. شرکت های ترخیص کالا برای واردات و ترخیص کالاهای زیر نیاز به مجوز از سازمان انرژی اتمی دارند:
- قراضه و ضایعات چدن و نیکل
- تجهیزات مجهز به لیزر
- قراضه و ضایعات آلومینیوم، روی، مس، قلع
- دستگاه‌های گیرنده و فرستنده تلفن همراه
- بی سیم‌ها
- لامپ‌های ماورا بنفش
- ماشین آلات لیزرهای پزشکی یا دندان پزشکی
- تجهیزات رادیوگرافی
در ارتباط با برخی از کالاها که دارای خطر بیشتری هستند، افزون بر ترخیص کالا، دریافت مجوز ورود و ترانزیت نیز مورد نیاز است.
مجوز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نزدیک به 50 سال است که یک کانون فعال هنری است و ماموریت این سازمان ارائه کتاب، فیلم، انیمیشن، بازی و مطالب مشابه در اختیار کودکان و نوجوانان است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یکی از نهادهای دولتی وابسته به وزارت آموزش و پرورش است و زیر نظر این سازمان فعالیت می کند. یکی از مهمترین مجوزهای لازم برای ترخیص کالاهایی مانند اسباب بازی و غیره، مجوز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و باید برای ترخیص کالای مورد نظر اخذ شود. برخی از کالاهایی که برای ترخیص کالا از گمرک نیاز به مجوز از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارند عبارتند از:
- ترخیص میز اسنوکر و تجهیزات آن
- ترخیص بازی‌های سکه و ژتونی
- ترخیص سه چرخه
- ترخیص ماشین‌های بازی کودکان
- ترخیص روروئک
- ترخیص اسباب بازی چرخ دار
- ترخیص کالاسکه
- ترخیص اسباب بازی
- ترخیص بازی‌های فکری
- ترخیص بازی‌های کامپیوتری
مجوز مخابرات و ارتباطات ایران برای ترخیص کالا
این مجوز برای حذف محصولات رادیویی است. کالاهایی که باید مجوز ورود و ترخیص را دریافت کنند و شامل اخذ مجوز از سازمان نظارتی نیز می شود عبارتند از:
- تجهیزات مخابراتی
- دستگاه‌های رادیویی
- تجهیزات کنترل کننده
- دستگاه‌های ناوبری