ناحیه گرایی یا گروه بندی بازارهای بین المللی
یکی از مشهورترین و موفق ترین توسعه های عمده در دنیای اقتصاد بعد از جنگ جهانی دوم،گروه بندی های ناحیه ای یا منطقه ای است که از تسهیل کننده های بازرگانی بین المللی به شمار می روند. ناحیه گرایی یا گرایش به سوی همکاری اقتصادی در حدود مناطق،کوششی است که ملت ها برای نائل شدن به اهدافی که نمی تواندد در انزوا و تنهایی به دست آورند،انجام میگیرد.
هزینه های متفاوتی برای یک ملت در ملت در ملحق شدن به گروه بندی های ناحیه ای وجود دارد که عمده ترین آنها گذشتن از بعضی قدرت هایشان در زمینه اقتصادی است. اما ملت ها این کار را به امید سود بیشتر نسبت به هزینه شان انجام میدهند.
یکی از اهداف تعدد گروه بندی ها،جبران قدرت است. به این معنی که یک موقعیت قوی تر و محکم تر در مقابل ابر قدرت ها محسوب می شوند. هدف دیگر گروه بندی های ناحیه ای کسب سود از تجارت آزادانه،بازارهای بزرگتری ایجاد می شود. با اینکه گروه بندی های ناحیه ای اهداف اقتصادی دارند،گروه ها در سازماندهی و انگیزش با یکدیگر متفاوت هستند.
5 نوع گروه بندی ناحیه ای وجود دارد:
مناطق آزاد تجاری – ساده ترین نوع گروه بندی ناحیه ای اساسی برای یکپارچگی اقتصادی منطقه آزاد تجاری است.در یک منطقه آزاد تجاری توافق می کنند که در بین خود جنبش و حرکت های آزاد داشته باشند. از اهداف تشکیل منطقه آزاد تجاری می توان به جذب سرمایه خارجی،ایجاد فرصت های شغلی،کسب درآمد های ارزی و افزایش صادرات،دستیابی به تکنولوژی پیشرفته،جذب نقدینگی سرگردان داخلی و مهار تورم و محرومیت زدایی در مناطقی که امکان رشد و توسعه بالقوه دارند اشاره کرد. از نمونه های عمده مناطق آزاد تجاری می توان به انجمن تجارت آزاد اروپا و منطقه تجارت آزاد آمریکایی لاتین را نام برد.
اتحادیه گمرکی
وسعت عمل یک اتحادیه گمرکی که به آن اتحادیه حقوق گمرکی نیز گفته می شود فراتر از یک ناحیه آزاد تجاری است. در واقع نه تنها هیچ تعرفه ای بین اعضا وجود ندارد بلکه اعضا یک تعرفه متحدالشکل در مقابل کشورهای غیر عضو در زمینه بازرگانی و تجارت دارند.نمونه اتحادیه حقوق گمرکی،اتحادیه اورپا می باشد.
بازار مشترک
بازار مشترک در حقیقت شامل اتحادیه گمرکی می شود اما بسیار فراتر از آن است. زیرا هدف عمده ی آن استانداردسازی یا هماهنگ کردن همه آیین نامه های دولتی موثر بر بازرگانی و تجارت است.
در واقع بازار مشترک، یک اتحادیه گمرکی است که نیروی کار و سرمایه در آن به راحتی قابل مبادله می باشد.اگر چه بازارهای مشترک واقعی سخت به وجود می آیند ولی درک طبیعت و ذات آن بسیار مهم است . ترخیص کالا از فعال ترین و شناخته شده ترین گروه بندی منطقه ای در بین کشورهای کمتر توسعه یافته بازار مشترک آنکوم است. آنکوم(بازار مشترک کشورهای بولیوی،شیلی،کلمبیا،آکوادر،پاراگوئه،ونزوئلا) است. این بازار مشترک شامل ویژگی های اتحادیه گمرکی و بازار مشترک می باشد و بیشتر ویژگی ها مربوط به سیاست هایش در مورد سرمایه خارجی،علامت های تجاری،پروانه و مجوز می شود و هدف عمده آن کاهش تدریجی مالکیت های خارجی است تا جایی که کلیه حرفه ها و تجارت ها در تملک و کنترل سرمایه گذاران محلی درآیند.
اتحادیه اقتصادی
اتحادیه اقتصادی زمینه ای را برای کشورهای عضو ایجاد می کند به طوری که از نظر اقتصادی با یکدیگر هماهنگی های لازم را داشته باشند.
بنابراین اتحادیه اقتصادی سازمانی است که یک منطقه آزاد تجاری،اتحادیه گمرکی و بازارمشترک برای کشورهای دیگر ایجاد می کند. به عبارتی دیگر در این اتحادیه عوارض گمرکی در میان کشورهای عضو حذف شده، علاوه برآن سیاست گمرکی یکسان، نقل و انتقال آسان و آزاد عوامل تولید در میان مرزها و در نهایت سیاست اقتصادی یکسانی بین کشورهای عضو به وجود می آید.